W ramach misji Axiom-4 (Ax-4) wiosną tego roku czworo astronautów - Peggy Whitson (USA), jako dowódczyni misji, Shubhanshu Shukla (Indie), Tibor Kapu (Węgry) oraz Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska) - poleci na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). W środę troje członków tej załogi złożyło wizytę w Polsce, spotykając się m.in. z Donaldem Tuskiem.

"To jest dla nas prawdziwy przełom" - podkreślił premier na konferencji w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Przypomniał, że Europejski Bank Inwestycyjny zdecydował się zainwestować 300 mln euro w polski program satelitarny. "Polska jest bardzo zaangażowana we własny program kosmiczny, ale także w międzynarodowe inicjatywy, takie jak ta misja. Lot pierwszego polskiego astronauty w XXI wieku, a drugiego w ogóle to jest zwieńczenie tego pierwszego etapu, ale podkreślam - pierwszego etapu" - wskazał.

Zdaniem Tuska kosmos już nie jest tylko "grą wyobraźni", czymś, co "tak sobie obserwujemy, czasami w telewizji, czasami w książkach science-fiction". "Staje się przestrzenią, w której będą obecne także polskie ambicje. Znamy wszyscy to powiedzenie: +the sky is the limit+ ("granicą jest niebo" - tłum. PAP). Dzisiaj możemy powiedzieć: +even the sky is not the limit+ ("nawet niebo nie jest granicą" - tłum. PAP)" - powiedział.

Premier zwrócił też uwagę na symbolikę tego, że w załodze misji znaleźli się obywatele USA i Węgier. "Dla Polaków to są chyba narody najbliższe naszym sercom, niezależnie od polityki" - dodał Tusk.

Polska coraz bardziej znaczącym graczem

Jego zdaniem każdy, kto interesuje się współczesną gospodarką czy technologiami wie, jak "ważna część tych wszystkich, radosnych, fajnych i tragicznych, przykrych wymiarów rzeczywistości odbywa się już w kosmosie".

"Kto obserwuje wojnę w Ukrainie, ten wie, jak kluczową rolę odgrywają te możliwości, które rodzą się gdzieś w kosmosie - czy to jest łączność satelitarna, czy to są już operacje bezpośrednio na froncie" - powiedział Tusk, podkreślając przy tym, że to dzięki wsparciu Stanów Zjednoczonych i Europy wciąż możemy czuć się bezpiecznie. "To także dlatego, że wolny świat jest tak aktywny i tak kreatywny, jeśli chodzi o przestrzeń kosmiczną" - dodał.

Zdaniem premiera Polska jest coraz "aktywniejszym graczem" w rozwoju nauki i nowych technologii. "To brzmi ciągle może przesadnie ambitnie, ale to jest taki moment (...) i będziemy w tym pomagać, popularyzować nie tylko loty kosmiczne, ale i naukę" - zapewnił.

Dowódczyni misji Axiom-4 Peggy Whitson powiedziała, że ta międzynarodowa misja to ogromna szansa dla biorących w niej udział krajów, ale równie ważne jest inspirowanie kolejnego pokolenia. "Sprowadziliśmy na Międzynarodową Stację Kosmiczną osiem krajów, które wcześniej tam nie były, a także Europejską Agencję Kosmiczną. Przeprowadziliśmy już tam 105 różnych badań z udziałem naukowców z całego świata. To ogromny zaszczyt być częścią misji, w której Polska, Węgry i Indie wyślą swoich astronautów na ISS. Powinniście być z nich dumni" - zaznaczyła.

Sergio Palumberi, manager misji Axiom-4 z ramienia ESA, tłumaczył w rozmowie z PAP, na czym polega jego rola: "W przypadku każdej misji jest wiele różnych prac do wykonania, od inżynierii po bezpieczeństwo, logistykę, rozwój eksperymentów. Współpracuje ze sobą wiele różnych zespołów, a moim zadaniem jest koordynowanie ich pracy. Musze się upewnić, że jesteśmy gotowi do wykonania misji, że wszystko przebiegnie właściwie, i że misja zakończy się sukcesem".

Z kolei astronauta projektowy Europejskiej Agencji Kosmicznej Sławosz Uznański-Wiśniewski wyraził nadzieję, że dzięki jego misji Polska znajdzie "swoje stałe miejsce w kosmosie długoterminowo" i będzie rosła "jako międzynarodowy gracz, kształtujący przyszłość technologiczną Europy". "Myślę, że mamy na to potencjał" - dodał.

Polski astronauta podkreślił, że jest technologiem, inżynierem i przez ostatnie 15 lat pracował jako inżynier. "Reprezentuję Polskę, reprezentuję siebie, ale też reprezentuję tysiące inżynierów, którzy pracują (...) latami" - dodał.

Przypomniał, że zabierze na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) 13 eksperymentów z Polski, wyselekcjonowanych spośród 65 zgłoszonych. Dotyczą one bardzo wielu dziedzin - od medycyny, biologii, poprzez biotechnologię, po nauki inżynierskie. Wyraził nadzieję, że uda się je wszystkie przeprowadzić.

Uznański-Wiśniewski zdradził też, że zabierze na orbitę oprócz polskiej flagi - emblematu, który miał na skafandrze Mirosław Hermaszewski podczas lotu w kosmos w 1978 r. - m.in. wiersze Wisławy Szymborskiej, muzykę Fryderyka Chopina oraz pamiątki związane z Marią Skłodowską-Curie i Kopernikiem.

Czytaj też: Kto w tym roku zdobędzie Laur Marszałka Województwa Mazowieckiego? Ruszyła 18. edycja konkursu