Nie wcześniej niż 15 i nie później niż 20 dni po śmierci papieża zwołane zostanie konklawe, czyli zgromadzenie kardynałów. Obrady odbędą się w Kaplicy Sykstyńskiej.

Posłuchaj rozmowy | ks. Przemysław Śliwiński

Rzecznik Archidiecezji Warszawskiej, autor książki „Konklawe. Tajemnice wyborów papieskich” ks. Przemysław Śliwiński mówił na naszej antenie o tym, dlaczego konklawe jest tajne.

— Tego nauczyła Kościoła, kardynałów, papieży historia, że sekret był pewnego rodzaju rozwiązaniem obronnym przeciwko ingerencjom ze strony władz świeckich, ze strony cesarzy, królów, ze strony wielkich rodów, które przez wieki, to był bardzo długi proces, chciały ingerować w to, w ten proces wyłaniania papieża — mówił duchowny.
 

Jak wygląda konklawe?

Proces wyboru papieża reguluje m.in. Konstytucja Apostolska.

 — Reguluje czas sedewakanty, czyli śmierci papieża i następującego po nim konklawe. Jeśli są jakieś poprawki, to one są na tym, co już było, co już jakby tradycja zachowała. Podobnie wygląda, ale nie tak samo, wyglądają wybory papieskie w XX wieku i w XVI wieku na przykład — wskazał.
 
   
137 kardynałów z ponad 70 krajów świata wybierze nowego papieża na konklawe. 109 purpuratów to mianowani przez niego „kardynałowie papieża Franciszka”. Wielu z nich reprezentuje najdalsze zakątki świata. Będą oni mieli istotny wpływ na wybór następcy Franciszka. Konklawe odbędzie się w ciągu miesiąca.

W konklawe udział weźmie też pięciu kardynałów mianowanych przez Jana Pawła II i 23 nominatów Benedykta XVI.

Spośród 137 elektorów tylko 59 pochodzi z Europy, co pokazuje, jak bardzo grono to przestało być „europocentryczne”. Wśród purpuratów ze Starego Kontynentu jest czterech Polaków, w tym dwóch mianowanych przez Franciszka. 

Wśród elektorów 18 pochodzi z Ameryki Południowej, 16 z Ameryki Północnej, czterech z Ameryki Środkowej, 21 z Azji, 16 z Afryki i trzech z Oceanii.

Czterech kardynałów z Polski

Zgodnie z konstytucją apostolską „Romano Pontifici eligendo” wydaną przez papieża Pawła VI w 1975 r. — w konklawe powinni brać udział kardynałowie, którzy nie ukończyli 80. roku życia. Obecnie na świecie żyje 252 kardynałów, z których 138 posiada prawa elektorskie, czyli prawo wybrania nowego papieża, kiedy Stolica Apostolska jest wolna (łac. sede vacante).

Polscy duchowni z godnością kardynalską. Są to:

• 85-letni kard. Stanisław Dziwisz - były sekretarz Jana Pawła II i były metropolita krakowski, 79-letni kard. Stanisław Ryłko, 75-letni kard. Kazimierz Nycz - były metropolita warszawski, 61-letni kard. Konrad Krajewski - prefekt watykańskiej Dykasterii ds. Posługi Miłosierdzia, 61-letni kard. Grzegorz Ryś - metropolita łódzki.

Z uwagi na wiek do udziału w konklawe z prawem wyboru następcy św. Piotra uprawnionych pozostaje czterech polskich hierarchów: kard. Ryłko, kard. Nycz, kard. Krajewski i kard. Ryś. Ta sytuacja zmieni się 4 lipca br., kiedy kard. Ryłko osiągnie 80 lat i straci prawo elektorskie.

Dwóch polskich kardynałów wykreował sam Franciszek - 28 czerwca 2018 r. jałmużnika papieskiego, abp. Konrada Krajewskiego, a pięć lat później, 30 września 2023 r. metropolitę łódzkiego abp. Grzegorza Rysia. Natomiast trzech pozostałych, czyli kard. Dziwisza w 2006 r., kard. Ryłkę w 2007 r. i kard. Nycza w 2010 r. - papież Benedykt XVI.

Kardynałowie Stanisław Ryłko i Konrad Krajewski na stałe pracują w Watykanie.

Najdłuższy staż kardynalski ma abp Stanisław Dziwisz, który biret kardynalski nosi od 18 lat; najkrócej kardynałem jest Grzegorz Ryś - rok i pięć miesięcy.

W 1992 r. papież Jan Paweł II mianował ks. Stanisława Ryłkę pracownikiem polskiej Sekcji Sekretariatu Stanu. Po czterech latach ksiądz otrzymał święcenia biskupie i został sekretarzem Papieskiej Rady ds. Świeckich, w której poprzednio pracował. Sześć lat później przyjął nominację na prefekta tej Rady. Funkcję tę pełnił do sierpnia 2016 r. W 2007 r. papież Benedykt XVI włączył go do kolegium kardynalskiego.

Kard. Konrad Krajewski 3 sierpnia 2013 r. został mianowany przez papieża Franciszka arcybiskupem tytularnym Beneventum i jałmużnikiem papieskim. Święcenia biskupie przyjął 17 września 2013 w bazylice św. Piotra w Watykanie. W 2018 r. został mianowany przez papieża Franciszka kardynałem i członkiem Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka. W 2022 r. został członkiem Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Po reformie Kurii Rzymskiej w 2022 r. został prefektem nowo powstałej Dykasterii ds. Posługi Miłosierdzia.

Kard. Grzegorz Ryś święcenia biskupie przyjął 28 września 2011 r. Papież Franciszek 21 listopada 2020 r. mianował go członkiem Kongregacji ds. Biskupów, którą w 2023 r. przedłużył na kolejne 5 lat. Biret kardynalski i rzymski kościół tytularny pw. św. Cyryla i Metodego otrzymał 30 września 2023 r. a 4 października 2023 r. Franciszek mianował go członkiem Dykasterii ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Z nominacji papieskiej w październiku 2023 roku wziął udział w pierwszym Zgromadzeniu Ogólnym synodu o synodalności, które odbyło się w Rzymie.

Kard. Kazimierz Nycz święcenia biskupie przyjął 4 czerwca 1988 r. na Wawelu. 3 marca 2007 r. papież Benedykt XVI mianował go arcybiskupem metropolitą warszawskim. Biret kardynalski odebrał z rąk papieża Benedykta XVI 20 listopada 2010 r. w bazylice św. Piotra w Rzymie. Tego samego roku papież mianował go członkiem Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów oraz Kongregacji ds. Duchowieństwa, zaś od 2014 r. także członkiem Papieskiej Rady Kultury.

Zgodnie z przepisami następca św. Piotra ma być wybrany większością dwóch trzecich głosów.

Czytaj też: Co czuje kapłan po odejściu papieża? „Wdzięczność za łaskę dobrej śmierci”