Prymas Polski arcybiskup Wojciech Polak wziął udział w konferencji naukowej „Relacje państwo-Kościół. Podstawowe zasady państwa prawa”.

Jak powiedział, na Fundusz Kościelny składa się proste wyliczenie.

– Przy całym systemie pracy dotyczącej oddania dóbr Kościołowi, przeszło 60 tysięcy hektarów tylko własności ziemskich, kościelnych jest w rękach państwa. I to nie leży odłogiem. To pracuje dzisiaj, to rodzi pieniądze – ocenił.

Dlatego warunkiem przekształcenia Funduszu Kościelnego jest policzenie tego, jaki dochód przynoszą państwu te odebrane Kościołowi dobra.

– Oczywiście jesteśmy otwarci na reformę, ale wiemy, że za tym stoi poważna i głęboka praca – powiedział, wskazując jednocześnie na konieczność wzięcia pod uwagę porządku prawnego.

Podkreślił, że w relacjach Kościół – państwo istotną rzeczą jest dojście do konsensusu. Dodał, że Kościół jest otwarty na konkretne przekształcenie funduszu, ale nie na jego likwidację.

Zapewnił, że prace nad konsensusem będą odbywać się zgodnie z prawem obowiązującym w Polsce, a nie poza nim.

W swoim wystąpieniu podkreślił, że „nie ma żadnej likwidacji Funduszu Kościelnego”. – Mówimy o przekształceniu Funduszu Kościelnego – zastrzegł.

Przypomniał, że Fundusz Kościelny powstał na mocy ustawy z marca 1950 r., na mocy której Kościół utracił wiele dóbr. Wyjaśnił, że pieniądze zasilające Fundusz Kościelny pochodzą z dochodów z tych dóbr, które znajdują się wciąż w rękach państwa.

Szef MON o Funduszu Kościelnym

Władysław Kosiniak-Kamysz podkreślił w trakcie warszawskiej konferencji, że bardzo ważne jest, aby w trudnych czasach prowadzić dialog we wszystkich możliwych obszarach. – W obliczu zagrożeń bezpieczeństwa państwa polskiego, zagrożeń bezpieczeństwa Europy i świata to współdziałanie jest konieczne – powiedział.

Zwrócił uwagę na kwestię Funduszu Kościelnego, m.in. na zabezpieczenie społeczne, sprawy kultury i wydatki związane z działalnością charytatywną oraz różne koncepcje tego, jak powinno wyglądać finansowanie Kościoła.

W tym kontekście wskazał na odpis podatkowy, którego – jak mówił – jest zwolennikiem. – Uważam to za bardzo dobry sposób pokazujący zaangażowanie i wkład, oddający też wielkość pod względem populacji wiernych – powiedział wicepremier.

Przypomniał, że tego typu rozwiązania funkcjonują w wielu krajach w Europie, m.in. w Niemczech i we Włoszech.

Zdaniem wicepremiera do zmiany Funduszu Kościelnego na inną formę dojdzie wcześniej czy później. Jednocześnie zastrzegł, że taka zmiana nie dotyczyłaby tylko samego Funduszu Kościelnego, lecz byłaby to zmiana „całej filozofii funkcjonowania Kościoła w Polsce”. – Ale te zmiany muszą zabezpieczać także mniejsze związki wyznaniowe – zastrzegł.

– To jest dyskusja całościowa i bardzo szeroka. Wydaje się, że nie zyskała aprobaty w ramach innych środowisk politycznych, które tworzą dzisiaj koalicję rządową, żeby pójść z tak daleko idącą zmianą dotyczącą odpisu podatkowego – przyznał.

Jednocześnie zastrzegł, że rozmowy na ten temat się nie zakończyły. Podkreślił, że zmiany w funkcjonowaniu Funduszu Kościelnego mogą zostać uzgodnione jedynie z Komisją Konkordatową.

Jakie zmiany w Funduszu Kościelnym?

Premier Donald Tusk zapowiedział w 2024 r. zmiany dotyczące Funduszu Kościelnego. Mimo to w projekcie budżetu na 2025 r. zagwarantowano wydatki na Fundusz Kościelny w wysokości 275 mln 710 tys. zł.

W ciągu roku pracował Międzyresortowy Zespół ds. Funduszu Kościelnego, na którego czele stanął wicepremier, minister obrony Władysław Kosiniak-Kamysz. Prowadzi on m.in. analizy dotychczasowego finansowania kościelnych instytucji z budżetu państwa. Wyniki jego prac nie zostały jednak podane do wiadomości publicznej.

Z komunikatów KEP i MSWiA wiadomo, że Fundusz Kościelny był jednym z tematów posiedzenia Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu i Konferencji Episkopatu Polski.

W komunikacie po ostatnim posiedzeniu z 9 grudnia 2024 r. Episkopat poinformował, że „strona kościelna czeka na powołanie, zgodnie z Konkordatem, zespołu rządowego do rozmów ze stroną kościelną”. Przewodniczący Kościelnej Komisji Konkordatowej powołał już w marcu ub.r. odpowiedni zespół do prowadzenia rokowań.

95 proc. wydatków Funduszu Kościelnego to obecnie składki na ubezpieczenia społeczne osób duchownych. Korzystają z niego wszystkie działające legalnie w Polsce związki wyznaniowe, także te, które nie działały w naszym kraju w 1950 r. i nie utraciły żadnych nieruchomości.

Czytaj też: Papież Franciszek od dwóch tygodni w szpitalu. Watykan wydał komunikat