Polskie projekty obronne uznane wstępnie za kluczowe dla Unii Europejskiej — powiedział na zakończenie szczytu w Brukseli premier Donald Tusk. To wstęp do finansowania ich na poziomie unijnym, ale na razie za wcześnie na decyzję w tej sprawie.            

Wczorajsza, nieformalna narada przywódców była pierwszą poświęconą rozwijaniu europejskich zdolności obronnych. Liderzy 27 krajów uznali, że Unia musi wzmocnić obronę przed zagrożeniami ze strony Rosji i wypełnić luki w swoich zdolnościach wojskowych. Pozostawili jednak bez odpowiedzi pytanie, w jaki sposób to wszystko sfinansować. 

Obrona przeciwlotnicza, Tarcza Wschód, czyli system fortyfikacji na granicy z Rosją i Białorusią oraz ochrona infrastruktury na Morzu Bałtyckim — to proponowane przez Polskę projekty.

„Przy stole nie było już nikogo, kto by oponował potrzebie wsparcia przez wszystkie państwa członkowskie” — mówił na zakończenie szczytu premier Donald Tusk. „Fakt, że uznano za europejskie priorytety i powietrze, i morze, i lądową granicę z Rosją i Białorusią, to jest taki wstęp do decyzji i od tego na pewno już nie będzie odwrotu” — dodał szef polskiego rządu.

Ale nie ma sprecyzowanej metody finansowania kluczowych projektów na szczeblu unijnym. Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen jedynie podkreślała, że na zagrożenia między innymi ze strony Rosji potrzebna jest wspólna odpowiedź całej Unii. Rozważane są różne opcje — wsparcie z unijnego budżetu, większy udział Europejskiego Banku Inwestycyjnego czy stworzenie funduszu z pożyczonymi na rynkach pieniędzmi.

Jest natomiast konkretna zapowiedź przewodniczącej Komisji Ursuli von der Leyen łagodniejszego potraktowania państw, które będą zwiększać wydatki na obronę, obciążając budżety krajowe. „Nadzwyczajne czasy wymagają nadzwyczajnych decyzji" — powiedziała przewodnicząca.

„Dlatego przyjrzymy się w Komisji wykorzystaniu znacznie większej elastyczności. To da państwom członkowskim więcej swobody w zwiększaniu wydatków na obronę na szczeblu krajowym” — powiedziała szefowa Komisji Europejskiej. To oznacza, że Bruksela nie będzie rygorystycznie egzekwować reguł fiskalnych, które nakazują unijnym państwom trzymanie w ryzach budżetów. Niedozwolone jest obecnie przekroczenie deficytu finansów publicznych powyżej 3 procent PKB.

Czytaj też: Zbrojeniowa misja gospodarcza. Wiceszef MON: PGZ rozszerzy współpracę z Ukroboronpromem