Łosiowisko

Dobre ponownie miastem

  • Piotr Szymon Łoś

  • 10.12.2023
  • 40 min 46 s

Krótki opis odcinka

Z dniem 1 stycznia 2024 roku Dobre - miejscowość gminna w powiecie mińskim, odzyska prawa miejskie. Z tego powodu włodarze gminy przygotowują liczne atrakcje i uroczystości, których przedświątecznym początkiem jest kiermasz świąteczny (niedziela 10.01., godz. 13.00), powitanie „nowego” miasta w noc sylwestrową z 31 grudnia br. na 1 stycznia 2024 roku, zaś 10 lutego 2024 roku odbędzie się uroczysta sesja Rady Miasta, podczas której burmistrz odbierze klucz do miasta, zaś radni podejmą stosowne do okoliczności uchwały. Dobre było już miastem: w 1530 roku jego właściciel (a konkretnie właściciel dóbr Ossówno w ziemi liwskiej), Jan Dobrzyniecki, podstoli zakroczymski, u króla Zygmunta I Starego uzyskali zezwolenie na lokację miasta oraz założenie parafii Dobre. Rejestr poborowy z 1563 pozwala stwierdzić, że w początkach drugiej połowy XVI w. istniały już prywatne miasteczka o nazwie Dobre Stare i Dobre Nowe. Każde z nich płaciło łanowe z 20 włók zagospodarowanych przez mieszczan. Rozległością gruntów miejskich Dobre dorównywało więc Mińskowi Mazowieckiemu. Z rejestru czytamy również, że miało ono znaczną liczbę rzemieślników i przekupniów. Dobre było więc miastem prywatnym, potem zaś także siedzibą gminy Rudzienko (tam zaś znajdował się dwór Jaźwińskich, właścicieli dóbr), a potem samodzielną gminą wiejską. Osada Dobre prawa miejskie utraciła w 1852 roku, decyzją administracji carskiej.   Na początku XVIII w. Dobre dostało się w ręce Massalskich, od których nabył je ok. 1785 S. Szydłowski, kasztelan żarnowski. Wśród kolejnych właścicieli Dobrego historia wymienia m.in. rodzinę Jaźwińskich, a konkretnie Kamilę z Zagajewskich (zm. 1908) Walentową Jaźwińską, która była fundatorką najcenniejszego zabytku miasta – świątyni, wybudowanej i zaprojektowanej na wzór kościoła św. Anny w Wilnie przez Bolesława Podczaszyńskiego. Osadę, która powraca do praw miejskich, poza kościołem, rozsławiają: zwycięska bitwa pod Dobrem okresu powstania listopadowego (1831) oraz jeden z najwybitniejszych artystów rzeźbiarzy – Konstanty Laszczka, który jako chłopski syn, skierowany do szkół przez dziedzica dóbr Makówiec Duży, Jana Ostrowskiego, wykorzystał hojność fundatora, włożył własną ciężką pracę i doszedł na szczyty kariery artystycznej. Dziś w Dobrem znajduje się Muzeum poświęcone jego życiu i artystycznej drodze.     O przywróceniu praw miejskich osadzie Dobre, o jej historii oraz uroczystościach, związanych ze zmianą jej statusu prawno-administracyjnego, w programie mówili: Natalia Leszczyńska, po. dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury i Biblioteki w Dobrem, Emilia Szymańska, kustosz Społecznego Muzeum Konstantego Laszczki w Dobrem oraz Tadeusz Gałązka, wójt gminy Dobre.   Fot. od lewej: Natalia Leszczyńska, Tadeusz Gałązka, Emilia Szymańska; fot. RDC

Opis odcinka

Z dniem 1 stycznia 2024 roku Dobre - miejscowość gminna w powiecie mińskim, odzyska prawa miejskie. Z tego powodu włodarze gminy przygotowują liczne atrakcje i uroczystości, których przedświątecznym początkiem jest kiermasz świąteczny (niedziela 10.01., godz. 13.00), powitanie „nowego” miasta w noc sylwestrową z 31 grudnia br. na 1 stycznia 2024 roku, zaś 10 lutego 2024 roku odbędzie się uroczysta sesja Rady Miasta, podczas której burmistrz odbierze klucz do miasta, zaś radni podejmą stosowne do okoliczności uchwały.

Dobre było już miastem: w 1530 roku jego właściciel (a konkretnie właściciel dóbr Ossówno w ziemi liwskiej), Jan Dobrzyniecki, podstoli zakroczymski, u króla Zygmunta I Starego uzyskali zezwolenie na lokację miasta oraz założenie parafii Dobre. Rejestr poborowy z 1563 pozwala stwierdzić, że w początkach drugiej połowy XVI w. istniały już prywatne miasteczka o nazwie Dobre Stare i Dobre Nowe. Każde z nich płaciło łanowe z 20 włók zagospodarowanych przez mieszczan. Rozległością gruntów miejskich Dobre dorównywało więc Mińskowi Mazowieckiemu. Z rejestru czytamy również, że miało ono znaczną liczbę rzemieślników i przekupniów. Dobre było więc miastem prywatnym, potem zaś także siedzibą gminy Rudzienko (tam zaś znajdował się dwór Jaźwińskich, właścicieli dóbr), a potem samodzielną gminą wiejską.

Osada Dobre prawa miejskie utraciła w 1852 roku, decyzją administracji carskiej.  

Na początku XVIII w. Dobre dostało się w ręce Massalskich, od których nabył je ok. 1785 S. Szydłowski, kasztelan żarnowski. Wśród kolejnych właścicieli Dobrego historia wymienia m.in. rodzinę Jaźwińskich, a konkretnie Kamilę z Zagajewskich (zm. 1908) Walentową Jaźwińską, która była fundatorką najcenniejszego zabytku miasta – świątyni, wybudowanej i zaprojektowanej na wzór kościoła św. Anny w Wilnie przez Bolesława Podczaszyńskiego.

Osadę, która powraca do praw miejskich, poza kościołem, rozsławiają: zwycięska bitwa pod Dobrem okresu powstania listopadowego (1831) oraz jeden z najwybitniejszych artystów rzeźbiarzy – Konstanty Laszczka, który jako chłopski syn, skierowany do szkół przez dziedzica dóbr Makówiec Duży, Jana Ostrowskiego, wykorzystał hojność fundatora, włożył własną ciężką pracę i doszedł na szczyty kariery artystycznej. Dziś w Dobrem znajduje się Muzeum poświęcone jego życiu i artystycznej drodze.    

O przywróceniu praw miejskich osadzie Dobre, o jej historii oraz uroczystościach, związanych ze zmianą jej statusu prawno-administracyjnego, w programie mówili: Natalia Leszczyńska, po. dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury i Biblioteki w Dobrem, Emilia Szymańska, kustosz Społecznego Muzeum Konstantego Laszczki w Dobrem oraz Tadeusz Gałązka, wójt gminy Dobre.  

Fot.

od lewej: Natalia Leszczyńska, Tadeusz Gałązka, Emilia Szymańska; fot. RDC

Kategorie:

OGÓLNY OPIS PODCASTU

Łosiowisko

Historia, tradycje, zabytki, ciekawi ludzie. Dwory, pałace, wiejskie chaty, dworce kolejowe. Przyroda: rzeki, lasy, zwierzęta. Kultura, zróżnicowanie wyznaniowe i kulturowe, mniejszości narodowe. Literatura i opowieści ludzi wsi. A wszystko jak u Reja: między panem, wójtem i plebanem. Mazowsze, Podlasie, Kurpie, ziemia radomska. Regionalizm na tle kultury oraz historii kraju i narodu. 

Odcinki podcastu (608)

  • Życie Siedlczan i twórczość artystyczna w okresie PRL

    • 22.09.2024

    • 52 min 01 s

  • Pensjonaty i ludzie - wspomnienia z Konstancina Jeziorny

    • 08.09.2024

    • 48 min 49 s

  • Wokół pieśni kurpiowskiej - spotkanie z Olgą Stopińską

    • 01.09.2024

    • 46 min 32 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 4 (z historii Sannik)

    • 25.08.2024

    • 51 min 56 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 3

    • 25.08.2024

    • 44 min 35 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 2

    • 25.08.2024

    • 38 min 22 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie cz. 1

    • 25.08.2024

    • 51 min 24 s

  • Od Racławic (1794) do Radzymina (1920), wystawa malarstwa batalistycznego

    • 28.07.2024

    • 43 min 53 s

  • Tzw. szopy W. C. Toebbensa w Getcie warszawskim i obozie pracy w Poniatowej

    • 21.07.2024

    • 47 min 47 s

  • Nieobecni - wystawa o historii Żydów ostrołęckich

    • 07.07.2024

    • 48 min 45 s

1
2
3
...
59
60
61