Łosiowisko

Drewnica – z historii lecznictwa psychiatrycznego na Mazowszu

  • Piotr Szymon Łoś

  • 24.03.2024
  • 49 min 56 s

Krótki opis odcinka

U początków historii tego miejsca była bardzo szlachetna myśl. Zapewnić opiekę tym najbardziej zaniedbanym i przez własne środowisko odtrąconym..., jak wtedy jeszcze mówiono: "obłąkanym". A ponieważ nie mogli oni liczyć na rząd carski, społecznicy wzięli sprawy w swoje ręce. To swego rodzaju historyczny filantropijny - społeczny mariaż inteligencji, burżuazji, ziemiaństwa i innych ludzi dobrej woli: - PELAGIA z Bożeniec-Jełowickich POPŁAWSKA (1853-1915), jedna z pierwszych kobiet absolwentek medycyny (w Zurichu), nazywana „Panią ze skarbonką”, założycielka Warszawskiego Towarzystwa Pomocy Lekarskiej i Opieki nad Psychicznie i Nerwowo Chorymi. Gdy osierocił ją ojciec, jej opiekunem prawnym był Feliks Sobański i Emilia z Łubieńskich z Guzowa – w społecznikostwie miała więc na kim się wzorować;  - KAROLINA z Temlerów i Feliks BOBROWSCY, darczyńcy placu pod sanatorium w Karolinie, które zarządzane było z udziałem Zakładu w Drewnicy; - EUGENIA KIERBEDZIOWA; - dr Edward Korniłowicz, psychiatra, ojciec ks. Władysława Korniłowicza z Lasek; - dr KAROL RYCHLIŃSKI (1884-1931) stworzył to miejsce i tam zmarł; ma tam też swój pomnik. Drewnica - tak nazywała się ta wioska powstańca listopadowego, Leona Drewnickiego, któremu car odebrał majątek. Gdy potem stały tam rządowe pawilony schroniska dla dzieci wojskowych, Popławska wywalczyła je dla chorych. Pieniądze "możnych", a idea i zaangażowanie społeczników - tak powstała Drewnica, na początku zakład opiekuńczy, a potem szpital. W 2018 roku Urząd Marszałkowski województwa mazowieckiego oddał do użytku nową siedzibę szpitala psychiatrycznego (Mazowiecki Szpital Wojewódzki Drewnica) w Ząbkach. Obiekt powstał obok kompleksu starych, drewnianych oraz murowanych budynków, pochodzących z pierwszej połowy XX wieku.  Drewniane dwa pawilony (z 1884 roku), jak też inne budynki wymagają remontu i uratowania ich, bowiem stanowią substancję zabytkową, cenną nie tylko z punktu widzenia historii lecznictwa psychiatrycznego w Polsce, ale również lokalnie – jako element tożsamości miasta i gminy Ząbki. O historii starego szpitala psychiatrycznego w Drewnicy w programie opowiadała dr Ewa Radwańska, lekarz psychiatra tego szpitala od 1974 roku, a jego dyrektor w latach 1992-2021.

Opis odcinka

U początków historii tego miejsca była bardzo szlachetna myśl. Zapewnić opiekę tym najbardziej zaniedbanym i przez własne środowisko odtrąconym..., jak wtedy jeszcze mówiono: "obłąkanym".

A ponieważ nie mogli oni liczyć na rząd carski, społecznicy wzięli sprawy w swoje ręce.

To swego rodzaju historyczny filantropijny - społeczny mariaż inteligencji, burżuazji, ziemiaństwa i innych ludzi dobrej woli:

- PELAGIA z Bożeniec-Jełowickich POPŁAWSKA (1853-1915), jedna z pierwszych kobiet absolwentek medycyny (w Zurichu), nazywana „Panią ze skarbonką”, założycielka Warszawskiego Towarzystwa Pomocy Lekarskiej i Opieki nad Psychicznie i Nerwowo Chorymi. Gdy osierocił ją ojciec, jej opiekunem prawnym był Feliks Sobański i Emilia z Łubieńskich z Guzowa – w społecznikostwie miała więc na kim się wzorować; 

- KAROLINA z Temlerów i Feliks BOBROWSCY, darczyńcy placu pod sanatorium w Karolinie, które zarządzane było z udziałem Zakładu w Drewnicy;

- EUGENIA KIERBEDZIOWA;

- dr Edward Korniłowicz, psychiatra, ojciec ks. Władysława Korniłowicza z Lasek;

- dr KAROL RYCHLIŃSKI (1884-1931) stworzył to miejsce i tam zmarł; ma tam też swój pomnik.

Drewnica - tak nazywała się ta wioska powstańca listopadowego, Leona Drewnickiego, któremu car odebrał majątek. Gdy potem stały tam rządowe pawilony schroniska dla dzieci wojskowych, Popławska wywalczyła je dla chorych. Pieniądze "możnych", a idea i zaangażowanie społeczników - tak powstała Drewnica, na początku zakład opiekuńczy, a potem szpital.

W 2018 roku Urząd Marszałkowski województwa mazowieckiego oddał do użytku nową siedzibę szpitala psychiatrycznego (Mazowiecki Szpital Wojewódzki Drewnica) w Ząbkach. Obiekt powstał obok kompleksu starych, drewnianych oraz murowanych budynków, pochodzących z pierwszej połowy XX wieku. 

Drewniane dwa pawilony (z 1884 roku), jak też inne budynki wymagają remontu i uratowania ich, bowiem stanowią substancję zabytkową, cenną nie tylko z punktu widzenia historii lecznictwa psychiatrycznego w Polsce, ale również lokalnie – jako element tożsamości miasta i gminy Ząbki.

O historii starego szpitala psychiatrycznego w Drewnicy w programie opowiadała dr Ewa Radwańska, lekarz psychiatra tego szpitala od 1974 roku, a jego dyrektor w latach 1992-2021.

Kategorie:

OGÓLNY OPIS PODCASTU

Łosiowisko

Historia, tradycje, zabytki, ciekawi ludzie. Dwory, pałace, wiejskie chaty, dworce kolejowe. Przyroda: rzeki, lasy, zwierzęta. Kultura, zróżnicowanie wyznaniowe i kulturowe, mniejszości narodowe. Literatura i opowieści ludzi wsi. A wszystko jak u Reja: między panem, wójtem i plebanem. Mazowsze, Podlasie, Kurpie, ziemia radomska. Regionalizm na tle kultury oraz historii kraju i narodu. 

Odcinki podcastu (608)

  • Życie Siedlczan i twórczość artystyczna w okresie PRL

    • 22.09.2024

    • 52 min 01 s

  • Pensjonaty i ludzie - wspomnienia z Konstancina Jeziorny

    • 08.09.2024

    • 48 min 49 s

  • Wokół pieśni kurpiowskiej - spotkanie z Olgą Stopińską

    • 01.09.2024

    • 46 min 32 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 4 (z historii Sannik)

    • 25.08.2024

    • 51 min 56 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 3

    • 25.08.2024

    • 44 min 35 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie, cz. 2

    • 25.08.2024

    • 38 min 22 s

  • Sanniki Dożynki Mazowieckie cz. 1

    • 25.08.2024

    • 51 min 24 s

  • Od Racławic (1794) do Radzymina (1920), wystawa malarstwa batalistycznego

    • 28.07.2024

    • 43 min 53 s

  • Tzw. szopy W. C. Toebbensa w Getcie warszawskim i obozie pracy w Poniatowej

    • 21.07.2024

    • 47 min 47 s

  • Nieobecni - wystawa o historii Żydów ostrołęckich

    • 07.07.2024

    • 48 min 45 s

1
2
3
...
59
60
61