W 80. rocznicę Powstania Warszawskiego Muzeum Literatury organizuje wystawę poświęconą pokoleniu twórców debiutujących w latach wojny. 

Ekspozycja „Do Potomnego” skupia się na postaciach głównych twórczyń i twórców pokolenia Kolumbów, ich życiu i dziedzictwie artystycznym. 

Posłuchaj rozmowy | Poranek RDC | Wystawa „Do Potomnego”

— To kilkanaście postaci: Baczyński, Bojarski, Trzebiński, Mencel, Gajcy, Stroiński, Borowski, Ewa Pohoska, Krystyna Krahelska, Juliusz Krzyżewski. Głos każdego z nich jest ważny na tej wystawie. To jest przede wszystkim opowieść, na którą składają się autentyczne świadectwa. To są przede wszystkim rękopisy — mówiła w „Poranku RDC” Małgorzata Wichowska, kuratorka wystawy.

W czwartek o godz. 17:00 zaplanowano godzinę „W” w Muzeum Literatury. Z kolei o godz. 18:00 odbędzie się oprowadzanie kuratorskie po wystawie.

W niedzielę o godz. 15.00 w rocznicę śmierci Krzysztof Kamila Baczyńskiego zaplanowano opowieść o poecie wraz z prezentacją wystawy także przygotowane przez Małgorzatę Wichowską.

Z czego składa się wystawa?

Na wystawie będzie można zobaczyć przede wszystkim rękopisy poetów, ich zapisy dziennikowe.

— Pamiętnik Trzebińskiego, dziennik Pohoskiej, tomiki rękopiśmienne Baczyńskiego, słynne tomiki, które sporządzał przede wszystkim dla najbliższych - matki Stefanii i żony Barbary - gdzie zapisywał istotne dla siebie teksty, wiersze, opatrzone jego ilustracjami, ponieważ był również obdarzony wielkim talentem plastycznym. Największa część tych tomików pozostaje w naszej kolekcji, będziemy je właśnie prezentować, podobnie jak jego rysunki, akwarele, które, jak wspomniałam, tworzył głównie na początku wojny — opowiadała kuratorka w rozmowie z Polską Agencją Prasową.

— Niezwykle cenne są zdjęcia. Dzięki wystawom oraz bliskim kontaktom z rodzinami i spadkobiercami pozyskaliśmy do zbiorów wspaniałe albumy z fotografiami Gajcego, Stroińskiego, Baczyńskiego, Trzebińskiego. To zdjęcia od ich lat niemowlęcych do ostatnich wykonanych fotografii. Będzie można też zobaczyć rysunki dziecięce Baczyńskiego, laurkę dla siostrzyczki Stroińskiego, ich zeszyty szkolne, w których wpisywali pierwsze utwory poetyckie. A także świadectwa studiów Pohoskiej i Zygmunta Jana Rumla, w jego przypadku właściwie jedyne ocalałe materialne ślady jego życia. Rumel nazywany „Baczyńskim Wołynia” był znakomitym poetą, długie lata bez nazwiska i grobu, bo stracił życie w 1943 r. na Wołyniu, rozerwany końmi, jadąc z misją do dowództwa UPA — mówiła.

Całość, jak podkreśliła, tworzy niezwykle intymną przestrzeń.

— Historię przeżywamy tu w sposób jak najbardziej osobisty, te dwa tony łączą się tak jak w ich życiu i w poezji, bo byli to przecież twórcy, którzy żyli swoimi miłościami, niezwykle silnymi przyjaźniami, intensywną pracą konspiracyjną, przede wszystkim wydawniczą. Wydaje mi się, że to będzie nie tylko szczególne upamiętnienie, ale także możliwość przeżywania historii tego tak istotnego dla naszej tożsamości wydarzenia, jakim było i jest Powstanie, w sposób niezwykle intymny, osobisty, a jednocześnie bardzo poważny, bo w tym obszarze powaga ich śmierci i ofiary jest chyba takim najważniejszym wskazaniem do przeżywania tej rocznicy — zauważyła Wichowska.

— Sam tytuł ekspozycji to tytuł wiersza Tadeusza Gajcego. To niezwykły poemat powstały w 1944 r., swoisty testament duchowy, zobowiązanie, słowa skierowane wprost do nas, które powinny otworzyć w nas tę przestrzeń autentycznego przyjrzenia się i próby zrozumienia sensu tej ofiary, która nie może być bezużyteczna. Ta ofiara powinna być zawsze rozumiana tak samo, z całą powagą, szacunkiem i miłością dla jej znaczenia — dodała.

Wystawa „Do Potomnego” będzie dostępna dla zwiedzających do 8 września, przygotowano również program wydarzeń towarzyszących m.in. wykłady i spotkania.

Czytaj też: Opowieść o codzienności Powstania Warszawskiego, czyli wystawa „63 Dni Wolności”