Twoje Mazowsze

Chrzęsne | Dwór schronieniem dla AK | Rzeczpospolita Norwidowska

  • Piotr Szymon Łoś

  • 15.03.2025
  • 47 min 26 s

Krótki opis odcinka

1 marca w Pałacu w Chrzęsnem, samodzielnej samorządowej jednostce kultury powiatu wołomińskiego (gm. Tłuszcz) nastąpiło uroczyste odsłonięcie tablicy, upamiętniającej pobyt żołnierzy Armii Krajowej w majątku Chrzęsne. W czasie II wojny światowej, w dobrach ziemskich i pałacu Chrzęsne u Wincentyny z Koskowskich Karskiej (1864-1957), schronienie znaleźli trzej oficerowie ZWZ-AK: por. Edward Nowicki „Tyczka” – zastępca szefa łączności Obwodu Radzymin „Rajski Ptak”- „Burak”, ppor. Jan Estkowski „Szczapa” – zastępca komendanta Ośrodka III Tłuszcz oraz pchor. Stanisław Wojciechowski „Mały”- członek pocztu dowódcy II dywizjonu kawalerii 7 pułku ułanów lubelskich. Jak okazało się po latach, wszyscy trzej oficerowie nie tylko działali na obszarze powiatów radzymińskiego i wyszkowskiego, ale byli również spokrewnieni lub spowinowaceni z rodziną właścicielki majątku, byli więc – chcąc się ukryć – zatrudniani na fikcyjnych stanowiskach pracy, aby uniknąć schwytania przez Niemców, poszukujących lokalnych partyzantów polskiego Podziemia. Inicjatorem uhonorowania ww. bohaterów wojennych (E. Nowicki zginął z rąk NKWD) był Marcin Ołdak, historyk (UKSW) badający m.in. okres wojny i okupacji na tym terenie. Inicjatywę wsparło Starostwo Powiatowe w Wołominie, na czele z wicestarostą Katarzyną Pazio, a wśród gości uroczystości znaleźli się m.in. Witold Estkowski (syn Jana), Irena z Małeckich Higersbergowa z synem Piotrem i synową Renatą oraz prof. Michał Stefanowski – potomkowie zarówno oficerów, jak i członków rodziny właścicielki majątku.   Marcin Ołdak, historyk, regionalista - o czasach wojennych i odsłonięciu tablicy upamiętniającej pobyt żołnierzy Armii Krajowej w majątku Chrzęsne.   O okresie wojennym na tym terenie w programie opowiadali: ww. Marcin Ołdak oraz Grażyna i Józef Kapaonowie, emerytowani nauczyciele Szkoły Podstawowej im. Rzeczpospolitej Norwidowskiej w Strachówce, krzewiciele również lokalnej tradycji pierwszych lat dzieciństwa Cypriana Norwida na obszarze powiatu wołomińskiego i wyszkowskiego.  

Opis odcinka

1 marca w Pałacu w Chrzęsnem, samodzielnej samorządowej jednostce kultury powiatu wołomińskiego (gm. Tłuszcz) nastąpiło uroczyste odsłonięcie tablicy, upamiętniającej pobyt żołnierzy Armii Krajowej w majątku Chrzęsne. W czasie II wojny światowej, w dobrach ziemskich i pałacu Chrzęsne u Wincentyny z Koskowskich Karskiej (1864-1957), schronienie znaleźli trzej oficerowie ZWZ-AK: por. Edward Nowicki „Tyczka” – zastępca szefa łączności Obwodu Radzymin „Rajski Ptak”- „Burak”, ppor. Jan Estkowski „Szczapa” – zastępca komendanta Ośrodka III Tłuszcz oraz pchor. Stanisław Wojciechowski „Mały”- członek pocztu dowódcy II dywizjonu kawalerii 7 pułku ułanów lubelskich. Jak okazało się po latach, wszyscy trzej oficerowie nie tylko działali na obszarze powiatów radzymińskiego i wyszkowskiego, ale byli również spokrewnieni lub spowinowaceni z rodziną właścicielki majątku, byli więc – chcąc się ukryć – zatrudniani na fikcyjnych stanowiskach pracy, aby uniknąć schwytania przez Niemców, poszukujących lokalnych partyzantów polskiego Podziemia. Inicjatorem uhonorowania ww. bohaterów wojennych (E. Nowicki zginął z rąk NKWD) był Marcin Ołdak, historyk (UKSW) badający m.in. okres wojny i okupacji na tym terenie. Inicjatywę wsparło Starostwo Powiatowe w Wołominie, na czele z wicestarostą Katarzyną Pazio, a wśród gości uroczystości znaleźli się m.in. Witold Estkowski (syn Jana), Irena z Małeckich Higersbergowa z synem Piotrem i synową Renatą oraz prof. Michał Stefanowski – potomkowie zarówno oficerów, jak i członków rodziny właścicielki majątku.  

Marcin Ołdak, historyk, regionalista - o czasach wojennych i odsłonięciu tablicy upamiętniającej pobyt żołnierzy Armii Krajowej w majątku Chrzęsne.

 

O okresie wojennym na tym terenie w programie opowiadali: ww. Marcin Ołdak oraz Grażyna i Józef Kapaonowie, emerytowani nauczyciele Szkoły Podstawowej im. Rzeczpospolitej Norwidowskiej w Strachówce, krzewiciele również lokalnej tradycji pierwszych lat dzieciństwa Cypriana Norwida na obszarze powiatu wołomińskiego i wyszkowskiego.  

OGÓLNY OPIS PODCASTU

Twoje Mazowsze

Piotr Łoś co tydzień zabiera słuchaczy Polskiego Radia RDC na podróż po Mazowszu. To odkrywanie miejsc, wsi, miasteczek i miast województwa mazowieckiego okiem dziennikarza, który jak nikt zna historię ziem i rodów Mazowsza. Audycja w każdą sobotą tuż po 10:00

Odcinki podcastu (200)

  • Muzeum Etnograficzne w Warszawie |  Igor Strojecki

    • 19.04.2025

    • 27 min 47 s

  • Muzeum Etnograficzne w Warszawie | Aleksander Łupienko

    • 19.04.2025

    • 24 min 42 s

  • Muzeum Etnograficzne w Warszawie | Ewa Behrens-Nowakowska

    • 19.04.2025

    • 19 min 18 s

  • Muzeum Etnograficzne w Warszawie | Patryk Pawlaczyk

    • 19.04.2025

    • 21 min 29 s

  • Muzeum Etnograficzne w Warszawie | Małgorzata Kunecka

    • 19.04.2025

    • 39 min 52 s

  • Myszyniec | Dialekt kurpiowski, poezja, Myszyniec w kurpiowskiej krainie

    • 12.04.2025

    • 26 min 53 s

  • Myszyniec | Rękodzieło artystyczne, Niedziela Palmowa, RCKK

    • 12.04.2025

    • 21 min 32 s

  • Myszyniec | Zagajnica w Pieśni, Archiwum Społeczne w Myszyńcu

    • 12.04.2025

    • 26 min 58 s

  • Myszyniec | O dwojgu takich, co się na Kurpie przenieśli: Agata i Paweł Dąbkowscy

    • 12.04.2025

    • 21 min 34 s

  • Myszyniec | O dr. S. Nosarzewskim, Fundacja Kulruralne Kurpie, LGD "Kurpsie Razem", Kurpiowskie Bractwo Bartne

    • 12.04.2025

    • 24 min 57 s

1
2
3
...
18
19
20